Scholen mogen geen voorwaarden stellen voor toelating tot het laatste leerjaar en het eindexamen. Dit betekent ook dat de school geen eisen mag stellen voor toelating tot het centraal examen. De leerling kan en mag alleen zelf beslissen om geen examen te doen. Dan trekt de leerling zich terug. De school mag hier op geen enkele manier invloed op hebben en de kans van slagen maakt daarbij niet uit.

Kijk voor de regelgeving in artikel 8.8 Link opent externe pagina lid 3 Uitvoeringsbesluit WVO 2020 en artikel 2.51 Link opent externe pagina lid 1.

Ook als bijna alle centrale examens zijn afgelegd, kan een kandidaat zich nog terugtrekken. Er is dan geen uitslag en ook geen officiële cijferlijst. De leerling moet dan het examen het jaar daarna helemaal opnieuw maken.

Een overstap naar het vavo of staatsexamen is dan niet mogelijk want er is geen officiële cijferlijst. Het advies is om het examen altijd helemaal af te maken. Dan is er namelijk wel een officiële cijferlijst, ook als de kandidaat is gezakt. Die cijferlijst kan de kandidaat tot 10 jaar daarna nog gebruiken bij een vavo of staatsexamen.

Besluit een kandidaat om niet mee te doen aan het centraal examen? Dan moet de school dit melden in ROD. Neem hiervoor contact op via: ipo@duo.nl of tel. 050 599 9000.

Bij een minderjarige leerling, moeten de ouders/wettelijke vertegenwoordigers akkoord gaan met terugtrekking. Het advies is dat de school:

• de leerling vraagt om een zelfgeschreven verklaring over de terugtrekking
• deze verklaring wordt bewaard in het leerlingdossier
• De reden hiervoor is dat de inspectie in sommige gevallen om uitleg vraagt.

Toezicht tijdens het centraal examen is verplicht. Dit staat in artikel 3.20 Link opent externe pagina lid 1 Uitvoeringsbesluit WVO 2020. Er zijn geen regels over het aantal surveillanten. Ook niet in de protocollen Link opent externe pagina Centraal Examen van de VO-Raad.

Logisch is dat er minimaal 2, maar liever 3 surveillanten zijn in een examenzaal voor:

• controle van elkaar
• toiletbezoek van leerlingen en/of surveillanten
• andere zaken die onverwacht kunnen gebeuren

Kandidaten mogen maximaal 30 minuten te laat komen op het examen. Meedoen kan dan nog, maar de verloren tijd kan niet ingehaald worden. De eindtijd blijft hetzelfde.

Komt een kandidaat meer dan een half uur te laat, dan is deelname aan het examen niet meer mogelijk.

Te laat komen kan door overmacht zijn. De directeur kan in dat geval ook toestaan dat de kandidaat het examen alsnog maakt in het 2e tijdvak. Dat staat in artikel 3.29 Link opent externe pagina Uitvoeringsbesluit WVO 2020.

Als een leerling onwel wordt tijdens het examen, overlegt de school met de kandidaat. De directeur bepaalt in overleg met de leerling of er gestopt wordt met het examen.

Als niet direct duidelijk is of het examen nog diezelfde dag door kan gaan, wordt de leerling apart gehouden. Het examen mag in dat geval later op dezelfde dag verder (af)gemaakt worden als de leerling zich beter voelt. Besluiten om dan alsnog te stoppen met het examen is ook mogelijk.

De school moet zo spoedig mogelijk via Examenloket aan de Inspectie melden dat de leerling is gestopt met het examen. Het examen wordt in dat geval als niet gedaan gezien en de kandidaat kan het in het 2e tijdvak inhalen. Zie ook de protocollen Link opent externe pagina van de VO-raad.

• Kandidaten mogen geen mobiele telefoons meebrengen in de examenzaal door het risico op fraude.
• Het advies is dat scholen dit in het Examenreglement zetten om vooraf duidelijkheid te geven.
• Kandidaten mogen een mobiele telefoon ook niet als klok of rekenmachine gebruiken.
• Ook is het advies is om alle apparaten te verbieden die externe verbinding maken. Bijvoorbeeld: smartwatches en noicecanceling headsets.
• Surveillanten moeten zorgen dat hun mobiele telefoons geen overlast geven.

Kijk voor meer informatie in paragraaf 1.6.1 van de Septembermededeling en Maartaanvulling Link opent externe pagina .

Potlood

Een potlood mag altijd meegenomen worden naar het examen als hulpmiddel. Het staat in de lijst van hulpmiddelen die kandidaten altijd mogen meenemen.

Correctielak

Correctielak staat niet in die lijst. Er is geen duidelijke regelgeving over het gebruik van potlood en correctielak tijdens het examen. De school bepaalt zelf of ze gebruikt mogen worden bij het maken van het examen. De meeste scholen verbieden het door het risico op fraude. De school moet dit verbod wel in het Examenreglement zetten. Zie ook de protocollen Link opent externe pagina van de VO-raad.

Toch gebruikt?

Heeft de school potlood en/of correctielak verboden maar zijn ze toch gebruikt tijdens het centraal examen? Dan is niet direct het hele examen ongeldig. Het advies is om in dat geval direct een kopie te maken van het examen en de situatie te melden aan de 2e corrector. De kopie bewijst dat er na inlevering geen tekst is weggehaald en gewijzigd door gummen of weglakken.

Computer

Omdat de computer een schrijfmiddel is, mogen kandidaten in principe alle schriftelijke examens ermee maken. Dit kan een oplossing zijn voor bijvoorbeeld dyslectische leerlingen en leerlingen met een slecht handschrift. Het is verboden om met de computer internetverbinding te maken. Het digitale woordenboek mag ook niet gebruikt worden.

Spellingscontrole

De spellingscontrole mag wel aanstaan. Behalve bij examens waar spelling onderdeel is van de beoordeling, zoals bij alle schriftelijke examens Nederlands. Kijk voor meer informatie bij Toegestane hulpmiddelen Link opent externe pagina  voor de centrale examens 2024, bijlage 1A Link opent externe pagina paragraaf 4.2 (vmbo) en bijlage 1B Link opent externe pagina paragraaf 4.1 (havo/vwo).

Spellingscontrole bij dyslectische leerlingen

Voor kandidaten met een dyslexieverklaring geldt een uitzondering. Zij mogen de spellingscontrole wel gebruiken bij examens waar ook de spelling wordt beoordeeld. Zie ook de protocollen Link opent externe pagina van de VO-raad bij 'Computer als schrijfgerei'.

Kandidaten mogen markeerstiften gebruiken tijdens het centraal examen ook al staan ze niet duidelijk in de lijst van toegestane hulpmiddelen. Het gebruik van markeerstiften is te vergelijken met het gebruik van de wel officieel toegestane kleurpotloden om te onderstrepen. Kijk hiervoor in de Regeling toegestane hulpmiddelen Link opent externe pagina .

Alleen leerlingen met een beperking mogen Post-its gebruiken in de Binas. En dit moet vóór het examen eerst besproken zijn met het CvTE (via info@cvte.nl). Anders mogen er geen ‘plakkertjes’ gebruikt worden. Kandidaten moeten het boek gebruiken als toegestaan hulpmiddel zoals het CvTE het heeft goedgekeurd. 

Zie de Regeling Link opent externe pagina toegestane hulpmiddelen.

Bij quarantaine zit de kandidaat apart en is er geen contact met anderen. Na het 1e examen moet er een redelijke pauze zijn. Daarna maakt de kandidaat het 2e examen.

Omdat de quarantaine-oplossing verschilt van de reguliere afnameprocedure, moet de school vooraf contact opnemen met de werkgroep Examens van de Inspectie via examenloket@duo.nl. De bedoeling is dat de examenopgaven geheim blijven.

Bekijk ook de instructies voor quarantainesessies Link opent externe pagina  op Examenblad.

• Zijn de 1e en 2e corrector het niet eens over de beoordeling van het examenwerk? Dan kunnen ze besluiten het gemiddelde te nemen van de scores.
• Als ze het in de basis oneens zijn over 1 of meer antwoorden en niet willen middelen, dan wordt het verschil van mening voorgelegd aan het bestuur van de 2e corrector. Dat bestuur kan overleggen met het bestuur van de 1e corrector. Wat telt is dat bij de correctie het officiële correctiemodel voorgaat. Het officiële correctiemodel heeft altijd voorrang, ook al zijn er aanvullende afspraken gemaakt door bijvoorbeeld bepaalde vakgroepen of bijeenkomsten van correctoren.
• Als ze het daarna niet eens kunnen worden, moet dit gemeld worden bij de inspectie via het Examenloket (examenloket@duo.nl). De inspectie zal dan in overleg met de 2 besturen erop aandringen dat zij verdere interne acties nemen om het toch eens te worden. Er kan bijvoorbeeld advies gevraagd worden van een onafhankelijke vakdocent binnen hetzelfde bestuur.
• Alleen bij hoge uitzondering zal de inspectie een onafhankelijke 3e corrector kiezen. Het gevolg hiervan is dat het volledige examenwerk opnieuw nagekeken wordt. En de correctie van deze onafhankelijke corrector komt in de plaats van alle eerdere beoordelingen.

Leerlingen in de basisberoepsgerichte en kaderberoepsgerichte leerweg hebben het recht om naast het centraal examen van een avo-vak ook het beroepsgerichte profielvak (cspe) te herkansen. De herkansing van het cspe bestaat uit minimaal 1 onderdeel van het cspe van de ‘andere’ kleur. Dit is bepaald in artikel 3.38 Link opent externe pagina Uitvoeringsbesluit WVO 2020. 

Dit geldt niet voor leerlingen van de gemengde leerweg. Die hebben recht op 1 herkansing voor alle vakken samen. Zij moeten dus kiezen tussen een avo-vak of het cspe.

Ook geslaagde kandidaten mogen herkansen om het cijfer te verbeteren. Er is pas een officiële uitslag na de herkansing. Als ze hebben herkanst om het cijfer te verbeteren, krijgen ze pas ná de uitslag een cijferlijst en het diploma. Ook als de officiële diploma-uitreiking gepland staat voordat er een uitslag is van het 2e tijdvak. Kijk voor de regelgeving in artikel 3.38 Link opent externe pagina .

De examinator en de 2e corrector hebben de score en het cijfer bepaald.

Alleen in bepaalde gevallen, worden deze aangepast:

• als er bewijs is voor een fout van de corrector
• de 1e en 2e corrector zijn het hierover eens
• de Inspectie geeft ook toestemming voor deze aanpassing

Uitleg hierover vindt u in de ‘Handreiking hoe om te gaan met geschil na inzage in examenwerk’ en de protocollen Link opent externe pagina van de VO-Raad.

De opgavenboekjes voor de aangewezen vakken voor het 2e tijdvak worden niet op de website van Examenblad gezet, de correctievoorschriften ook niet. Ook niet nadat het examen is afgelopen. Dit geldt ook voor de schriftelijke examens vmbo bb en kb in het 1e tijdvak. Behalve wanneer veel kandidaten het examen hebben gemaakt. Dan kan het gebeuren dat de examens en de correctievoorschriften toch nog in september gepubliceerd worden om te gebruiken als oefenmateriaal.