De directeur moet zelf beoordelen of een leerling met een mentale of psychische aandoening een ontheffing kan krijgen. Het is mogelijk dat een leerling door psychische klachten, lichamelijk niet in staat is om mee te doen aan het vak lichamelijke opvoeding.

Leerlingen aan een reguliere school hebben geen recht op vrijstelling voor lichamelijke opvoeding als hun reden is om geen blessure(s) te krijgen, ook niet als ze op hoog niveau sporten. Voor topsporters erkend door NOC, NSF en KNVB, zijn de regels voor ontheffing anders. Leerlingen die op een Topsporttalentschool zitten, kunnen een ontheffing krijgen voor lichamelijke opvoeding. Dit is geregeld in de Beleidsregel Link opent externe pagina verstrekking licentie topsporttalentschool VO 2020.

Voor erkende topsporters aan een reguliere school bestaat sinds 2020 wel de mogelijkheid om een ontheffing te krijgen voor LO. De reguliere school moet daarvoor wel aan voorwaarden voldoen en toestemming krijgen van de minister. De school kan hiervoor contact opnemen met het Expertisecentrum voortgezet onderwijs en topsport (Evot Link opent externe pagina ).

Bij een ontheffing wordt op de cijferlijst achter lichamelijke opvoeding vermeld ‘vr’ van vrijstelling of voluit ‘vrijstelling’ of ‘ontheffing’. Zie artikel 3.42 Link opent externe pagina  en artikel 3.43 Link opent externe pagina Uitvoeringsbesluit WVO 2020 en Bijlage 1 van de Regeling modellen diploma's vo Link opent externe pagina .

Ontheffing moet een school zo vroeg mogelijk in de bovenbouw geven. De bedoeling is dat de leerling zo min mogelijk tijd besteedt aan een vak, dat toch nooit succesvol zal worden afgesloten. Daarnaast moet de leerling een vervangend vak volgen. Zo vroeg mogelijk is niet per se bij de start van de 4e klas. Het kan namelijk zijn dat juist in de 4e klas blijkt dat het vak voor de leerling niet succesvol is af te ronden. Eind 4e klas of begin 5e klas kan de school de ontheffing dan geven. Ontheffing kan niet meer worden gegeven als de leerling het eindexamen in de taal al heeft afgelegd.

Bij een zichtbare/lichamelijke reden, is er geen verklaring van een deskundige nodig. Is de reden niet zichtbaar? Dan is een verklaring van een deskundige (psycholoog, orthopedagoog, psychiater of neuroloog) nodig. Met een verklaring kan een leerling maximaal 30 minuten extra tijd krijgen voor het centraal examen. Andere aanpassingen moeten in de verklaring zelf of het behandelingsplan bij de verklaring staan.

Leerlingen kunnen extra tijd krijgen voor het schoolexamen en het centraal examen als:

• de moedertaal niet-Nederlands of Fries is
• en, ze minder dan 6 jaar onderwijs in Nederland hebben gevolgd

Die leerlingen mogen 2 woordenboeken meenemen naar het examen:

• een verklarend woordenboek van de Nederlandse taal
• en, een woordenboek van- en naar de eigen thuistaal

Andere aanpassingen zoals het gebruik van verklanking is niet mogelijk.

Bij een aangepast examen, moet het schoolbestuur elk besluit melden bij de inspectie via het Internet Schooldossier Link opent externe pagina  . Dit geldt voor de schoolexamens en de centrale examens. Zie artikel 3.54 Link opent externe pagina en artikel 3.55 Link opent externe pagina Uitvoeringsbesluit WVO 2020.

Kijk voor meer informatie ook op Examenblad bij Kandidaten met een ondersteuningsbehoefte Link opent externe pagina .

Het schoolbestuur bepaalt of een kandidaat gespreid examen mag doen. En het bestuur moet dit besluit uiterlijk eind april nemen, voor de start van het 1e tijdvak. Het advies is om de beslissing eerder te nemen omdat er ook overleg nodig is met de inspectie.

In de regelgeving staat dat de inspectie ‘gehoord’ moet worden. Dit kan via telefonisch contact, maar ook digitaal. Stuur een e-mail naar examenloket@duo.nl. De inspectie neemt daarna contact op, mogelijk per e-mail.

Vermeld in uw e-mail de volgende gegevens:

• BRIN-nummer
• e-mailadres
• telefoonnummer
• schoolsoort
• reden voor gespreid examen
• welke vakken in welk jaar worden geëxamineerd

Geef geen persoonsgegevens van de leerling door, leerling X is voldoende.

De school moet na het overleg met inspectie melden op welke manier het examen wordt verdeeld over de 2 schooljaren. Dit gebeurt via het Internet Schooldossier Link opent externe pagina van de inspectie. Alleen in zeer speciale gevallen kan een bestuur toestemming geven na de start van het 1e tijdvak om het eindexamen te spreiden. Bijvoorbeeld bij plotselinge ziekte of een ongeval tijdens het eerste tijdvak. Ook in die gevallen moet er eerst overleg zijn met de inspectie.

In totaal is 2 keer herkansen mogelijk, 1 keer in het 1e schooljaar en 1 keer in het 2e schooljaar van het gespreid examen. De kandidaat mag alleen de vakken/onderdelen van het eindexamen herkansen die in dat jaar zijn afgelegd.

Als een leerling een vak heeft afgesloten in een eerder leerjaar en in het laatste leerjaar wordt besloten tot gespreid examen, dan valt het al afgesloten vak binnen het 1e jaar gespreid examen. Als die leerling dit vak wil herkansen, moet dat gebeuren in het 1e jaar gespreid examen.